วีธีทำความสะอาดเครื่องเงิน ฉบับรวบรวม

หลายวิธี ทำความสะอาดเครื่องเงิน เคยไหม ที่ค้นหา วิธีทำความสะอาดเครื่องเงิน แล้วเจอข้อมูลเยอะมาก จนไม่รู้จะเลือกใช้วิธีไหนดี เราได้รวบรวมมาให้แล้ว ลองอ่านกันดูนะ วิธีที่ 1 ใช้ แป้งจีน (หาซื้อได้ทั่วไป) ใช้ขัดได้เลยไม่ต้องใช้น้ำ ก็ได้ผลดีวิธีที่ 2 ง่ายๆ เลย เราเพียงแต่ซื้ออุปกรณ์ทำความสะอาดเครื่องเงินโดยเฉพาะ ซึ่งมีด้วยกันหลากหลายยี่ห้อ ทั้งที่เป็นแบบผ้าเช็ดทำความสะอาดสำเร็จรูป ซึ่งใช้สำหรับทำความสะอาดเครื่องเงินโดยเฉพาะ หรือจะเป็นแบบครีมกระปุกสำหรับเช็ดทำความสะอาดเครื่องประดับ ซึ่งหาซื้อง่ายตามร้านขายเครื่องประดับทั่วไป ถ้าอยากทำครีมใช้เองก็ –> วิธีทำครีมขัดเครื่องเงินวิธีที่ 3 คือการต้ม อาจจะเป็นน้ำส้มสายชู หรือน้ำมะขามเปียกก็ได้ แล้วแต่จะหาได้ ผสมน้ำสัก 1 ต่อ 2 ต้มพอเดือดก็เอาเครื่องเงินจุ่มลงไปสักครู่ก็จะได้เครื่องเงินที่ขาวใส แวววาว ลองไปดูตัวอย่างกันนะ เครื่องเงินต้มน้ำมาขามเปียกวิธีที่ 4 เอาน้ำใส่หม้อ เติมโซดาซักผ้า 2 ช้อนชา เอาเครื่องเงินใส่ลงต้มแล้วล้างให้สะอาดเช็ดให้แห้งขัดด้วยผงขัดเงินเช็ดด้วยผ้านุ่มๆวิธีที่ 5 เอาแช่ไว้ในน้ำต้มมันฝรั่ง 1 ชั่วโมง แล้วนำขึ้นล้างให้สะอาด เช็ดให้แห้งจะดูเป็นเงาเหมือนใหม่วิธีที่ 6 ใส่เครื่องเงินลงในนมเปรี้ยว 1 ชั่วโมง แล้วล้างอย่างธรรมดา เช็ดให้แห้ง (อันนี้ยังไม่เคยลอง)วิธีที่ึ 7 ใช้น้ำมะขามเปียกหรือน้ำมะนาวผสมขี้เถ้าขัด แล้วล้างด้วยน้ำสบู่ผสมน้ำอุ่น ล้างน้ำสะอาด และเช็ดให้แห้ง ถ้าไม่ใช้น้ำมะขามเปียกจะใช้ยาขัดชนิดผงหรือน้ำที่มีขายตามร้านค้าหรือห้าง สรรพสินค้ามาใช้ทำความสะอาดก็ได้เพื่อความสะดวก แต่ยาขัดชนิดนี้จะมีส่วนผสมของอลูมิเนียมและโซดาอยู่วิธีที่ึ 8 บีบยาสีฟันออกจากหลอดแล้วไปตากให้แห้ง จากนั้นบดให้ละเอียดผสมน้ำมะนาว คนให้เข้ากัน ใช้สำลีชุบส่วนผสม นำไปขัดเครื่องเงินให้ทั่ว หรือจะใช้ขี้บุหรี่ผสมน้ำมะนาวขัดแทนก็ได้ เมื่อทำความสะอาดแล้ว ให้แยกเครื่องเงิน ออกแต่ละชิ้นห่อด้วยกระดาษทึบแสง ไม่ให้ถูกอากาศจะดูใหม่อยู่เสมอ ส่วนของที่ไม่ควรอยู่ใกล้เครื่องเงิน คือ เกลือ ไม้ขีดไฟ น้ำผลไม้และยางเพราะจะทำให้เครื่องเงินดำ ระวัง!! ห้ามใช้บัสโซกับเครื่องเงินชุบโดยเด็ดขาด เพราะเหมาะกับการขัดเครื่องทองเหลืองเท่านั้น ถ้าใช้กับเครื่องเงินชุบอาจทำให้เงินลอกออกได้

ทำครีมขัดเครื่องเงินใช้เองกันเถอะ

มีเครื่องเงินเก่าๆ หมองๆ ทำครีมขัดเครื่องเงินใช้เองกันมั้ย เครื่องเงินที่เก็บไว้นาน อาจมีสีหมองคล้ำไม่ค่อยแวววาวสดใสจนดูไม่งามนัก วันนี้มีเคล็ดลับดีๆในการทำครีมขัดเครื่องเงิน อิอิ รับรองว่าวิธีนี้จะช่วยให้เครื่องเงินของคุณกลับมาแวววาวสดใส เหมือนซื้อมาใหม่เลยครับ เตรียมวัสดุตามนี้เลยครับ ยาสีฟัน น้ำสัมสายชู น้ำมันมะกอก โกร่งบดยา บิกเกอร์ แท่งแก้วคน ตลับใส่ครีม วิธีทำ บีบยาสีฟันจากหลอดแล้วนำไปตากแดดให้แห้ง นำยาสีฟันแห้งมาบดให้ละเอียดเป็นผงด้วยโกร่งบดยา ใส่ยาสีฟันผงลงในบิกเกอร์ เติมน้ำส้มสายชูลงไปประมาณไม่ให้เหลวเกินไปคนให้เข้ากันโดยใช้แท่งแก้ว เติมน้ำมันมะกอก แล้วคนผสมเป็นเนื้อเดียวกัน อย่าให้เหลวเกินไป เทลงตลับ สามารถนำไปใช้ขัดเครื่องเงินเครื่องทองให้แวววาวสดใส การใช้งาน ใช้สำลีหรือผ้านุ่มแตะครีมขัดเครื่องเงินเครื่องทองเสร็จแล้วใช้ผ้านุ่มสะอาดลูบเบา ๆ แค่นี้เครื่องเงินจะ แวววาวสดใส เหมือนใหม่ อีกครั้งครับ

วิธีทำความสะอาดเครื่องเงินแบบบ้านๆ

เครื่องเงินหมอง เครื่องมือก็ไม่มี ทำยังไงดีเนี่ย

ต้องทำใจกันนิดนึงครับว่า เครื่องเงินใช้ไปนานๆ มันก็ดำได้ หรือหมอง
วันนี้ก็เลยมีวิธีการทำความสะอาดเครื่องเงินแบบง่ายๆ ตามบ้าน มาฝากกันค่ะ
อุปกร์ณหลักคือ แต่น แต้น .. น้ำมาขามเปียกนี่เอง หรือน้ำมะนาวก็ได้นะ

เริ่มจากต้มน้ำมะขามเปียกก่อนนะ

เครื่องเงินที่จะนำมาล้าง

พอน้ำมะขามเดือด ก็ใส่เครื่องเงินลงไป

ขัดๆถูๆสักหน่อย ด้วยแปรงสีฟันก็ได้นะ

แล้วก็แช่อีกแป๊บนึง จากนั้นเอาขึ้นมาล้าง ลองดูซิว่าขาวมั๊ย…

เป็นไงค่ะ ง่ายมั้ย

การดููแลรักษาเครื่องประดับ

วิธีดูแลรักษาเครื่องประดับ แบบง่ายๆ ทำได้เอง

เครื่องประดับ ,เครื่องเงิน วิธีดูแลรักษาแบบง่ายๆ ไม่ยุ่งยาก

• ขณะใส่ไม่ควรให้เครื่องประดับโดนเครื่องสำอางค์ โลชั่น แป้ง น้ำหอม สารเคมีอื่นๆ ที่จะทำปฏิกิริยาให้เครื่องประดับของคุณหมอง ด่าง เกิดสนิมได้ (ในอะไหล่บางชนิด)
• หากเป็นเครื่องประดับถักร้อยด้วยเอ็น ควรหลีกเลี่ยงความร้อนสูง หรือ เปลวไฟ
• หลีกเลี่ยงการขีดขูด ตกกระทบ
• หลังใช้ควรทำความสะอาด ล้างน้ำสบู่ น้ำผสมน้ำยาล้างจาน หรือ น้ำผสมแชมพูสระผม แล้วใช้ผ้าสะอาดซับเช็ดให้แห้ง ผึ่งลมสักครู่แล้วเก็บใส่ถุงผ้าใส่เครื่องประดับ แล้วจึงไปใส่กล่องรวมกัน แยกถุงเพื่อมิให้เครื่องประดับกระทบกันเอง

หากสงสัยว่า ถ้างั้นใส่อาบน้ำไปเลยได้ป่าว…ก้อล้างน้ำสบู่นินา…ก้อพอได้แต่ ไม่ควรและอย่าบ่อย เพราะการจงใจนำมาล้างก็จะไม่ใช่ประจำเช้าเย็นเช่นการอาบน้ำ และ อาบตัวคุณก้อต้องอาบและเช็ดเครื่องประดับคุณให้สะอาดไปด้วยนะคะ หากอาบน้ำเสร็จแล้วเครื่องประดับติดตัวอยู่การทำให้แห้งจะต้องทำเลย อย่าปล่อยให้นาน…

ปล. กรณีใครมีจิวเวลรี่ราคาแพง เพชรอะไรประมาณนี้ ล้างน้ำยาล้างจานอ่อนๆ ผ้าสะอาดซับให้แห้ง ผงขัดเพชรที่มีขายตามร้านเครื่องประดับ แปรงเก่าขนนุ่มปัดๆ ชักเงาด้วยผ้าเช็ดเครื่องประดับโดยเฉพาะ แล้วเก็บใส่ตู้เซฟไว้อย่างนั้นห้ามนำมาใส่เพราะโจรจะปล้น จะรักษาเครื่องประดับให้สวยอยู่กับเราได้นานนาน

การเลือกซื้อเครื่องเงินที่ดี

เลือกซื้อเครื่องเงินยังไงดี ถึงได้ของดี สมราคา

คนที่ซื้อเครื่องเงิน ทุกคน คงต้องบอกว่า ฉันอยากได้ของถูก คุณภาพดีด้วยกันทั้งนั้น
งั้นวันนี้เรามาดูกันถึงวิธีการเลือกซื้อเครื่องเงินกันครับ ว่าควรต้องดูอะไรบ้าง

• เลือกลวดลายหรือแบบตามชอบใจ
• ตรวจสอบความอ่อน-แข็งของเนื้อเงิน เพราะเนื้อเงินแท้จะจะค่อนข้างอ่อน บิดดัดได้ง่าย เมื่อลองจับดูแล้วพบว่าของชิ้นนั้นแข็งเกินไป แสดงว่าผสมโลหะอื่นเข้าไปมาก
• ตรวจสอบสภาพโดยทั่วไปของเครื่องเงินว่ามีรอยบุบ ชำรุด หรือรอยที่พื้นผิวหรือไม่ เครื่องเงินที่ดีควรจะอยู่ในสภาพสมบูรณ์ ไม่มีรอยตำหนิ หรือรอยชำรุดใดๆ
• ให้สอบถามที่มา และข้อมูลเครื่องเงินจากคนขายครับ เราจะได้ข้อมูลมาช่วยตัดสินใจมากเลย
• สุดท้ายครับ ให้กลายเป็นลูกค้าประจำกับร้านขายเงินดีๆสักร้าน แล้วคุณอาจได้อะไรดีๆจากเจ้าของร้านนะ (อันนี้ผมทำอยู่ หุหุ)



นี่เป็นวิธีเลือกซื้อเครื่องเงินแบบทั่วๆไปครับ
โดยถ้าหากเครื่องเงินที่เราซื้อ เป็นเครื่องเงินโบราณ หรือเครื่องถม ด้วยแล้ว
จะต้องมีความชำนาญในการประเมินชิ้นงานเป็นอย่างมาก
ตรงนี้ผมก็ยังไม่ชำนาญเหมือนกัน

ยังไงขอให้ได้เครื่องเงินถูกใจกันทุกคนนะค่ะ

เวลาซื้อเครื่องเงิน จะทดสอบอย่างไรว่าเป็นเงินแท้

ทำไมเราถึงจะรู้ว่า เครื่องเงินนั้นเป็นเงินแท้หรือเปล่า
เป็นเรื่องยากที่ผู้ซื้อจะสามารถล่วงรู้ใด้ว่าเครื่องเงินที่ตนซื้อนั้นเป็นเงินจริงหรือเงินปลอม เพราะการพิสูจน์เครื่องเงินไม่สามารถ’ดู’ ได้ด้วยตาเปล่า

คุณ อนันต์ แสงวัณณ์ เลขาธิการสมาคมเครื่องถมและเครื่องเงินไทย บอกว่า ปัจจุบันการปลอมแปลงเนื้อเงินทำได้แนบเนียนขึ้น ต้องพิสูจน์ด้วยน้ำยาหรือเครื่องมือที่ทำขึ้นโดยเฉพาะจึงจะรู้ คุณอนันต์แนะว่า เครื่องเงินปลอม หรือเงินที่ไม่บริสุทธิ์ ปลอมปนโลหะชนิดอื่นในปริมาณมาก จะมีน้ำหนักเบากว่าเงินแท้ ถ้าชื้อเครื่องประดับเงินหนักเพียงบาทสองบาทคงพอเทียบน้ำหนักกับเครื่อง ประดับทองที่เรามีติดตัวได้บ้าง เพราะทองและเงินในน้ำหนัก ๑ บาทจะมีค่า ๑๕ กรัมเท่ากัน

แต่ถ้าชื้อเครื่องเงินน้ำหนักมาก เช่นเข็มขัดเส้นโต คงยากที่จะพิสูจน์ เรื่องเครื่องเงินปลอมปนนั้น ไม่เฉพาะคนไทยเท่านั้นที่ถูกหลอก ชาวต่างประเทศก็ถูก ‘ต้ม’ มานักต่อนัก คุณอนันต์บอกว่าชาวต่างประเทศไม่รู้จะไปเอาเรื่องกับใครถึงกับทำฎีกาถวาย ในหลวงก็มี

ได้อ่านหนังสือ ‘เครื่องเงินในประเทศไทย’ ของคุณแน่งน้อย ปัญจพรรค์ เห็นว่ามีข้อมูลน่าสนใจจึงขอคัดมาแถมท้ายดังนี้

โลหะ เงินที่เรารู้จักกันนั้น มีที่มาทั้งจากที่เป็นสินแร่เงินโดยตรง เช่น เป็นเกล็ดเล็ก ๆ หรือเป็นเลนปนในดินหินทราย เป็นก้อนเงินบริสุทธิ์ และทั้งที่เป็นสารประกอบปนอยู่ในแร่อื่น ๆ ในอดีตเราอาจทำโลหะเงินจากแร่เงินโดยตรง แต่ปัจจุบันแร่ที่ให้โลหะเงินโดยตรงเกือบไม่มีแล้ว ต้องใช้วิธีแยกโลหะออกจากการถลุงโลหะอื่น เช่น ตะกั่ว สังกะสี และทองแดง เป็นต้น

ไม่น่าเชื่อว่าเงินนั้นอาจตีแผ่เป็นแผ่นได้บางถึง ๐.๐๐๐๐๑ นิ้ว เงินหนัก ๐.๐๖ กรัมสามารถดึงให้ยาวได้ถึง ๔๐๐ ฟุต



นอกจากนั้นเงินยังเป็นตัวนำไฟฟ้าได้ดีที่สุด ต่อต้านการกัดผุได้แทบทุกชนิด ทนทานต่อการกัดของกรดน้ำส้มได้เป็นพิเศษ แต่ควันหรืออากาศที่มธาตุกำมะถันผสมจะจับผิวให้คล้ำคำจนมองไม่เห็นเนื้อ เงิน

เงินมีประโยชน์มากมายหลายอย่าง ในทางอุตสาหกรรมเงินผสมโลหะอื่นใช้ในการเชื่อมต่อ ใช้ทำส่วนประกอบเครื่องกลต่าง ๆ และยังใช้เป็นสารประกอบในการทำฟิล์มอีกด้วย ในวงการแพทย์เงินเป็นตัวกันไม่ให้แผลเน่า ใช้ป้องกันสมองแทนชิ้นส่วนของกะโหลกศีรษะที่ถูกตัดทิ้ง ใช้ตามกระดูก ใช้ผสมปรอทและอื่น ๆสำหรับอุดฟันได้ดีมาก

เงินหรือโลหะเงินที่เรา รู้จักกันนั้นเป็นทั้งเงินบริสุทธิ์ ๑๐๐% และเงินผสมเพื่อความแข็งแกร่งในการทำรูปพรรณ เงินที่น่าจะกล่าวถึงในที่นี้มี ๒ อย่างคือ เงินสเตอร์ลิง (Sterling) หมายถึง เงินที่มีทองแดงผสมไม่เกิน ๗.๕% เป็นมาตรฐานสากลของเครื่องเงินที่มีคุณภาพเป็นที่ยอมรับได้ทั่วไป และเงินอีกชนิดซึ่งความจริงไม่ใช่เงิน คือ เงินเยอรมัน เป็นเงินเทียมที่ประกอบด้วยทองแดงและนิกเกิล ไม่มีเนื้อเงินเลย

วิธีพิสูจน์ความบริสุทธิ์ของเงินนั้น สมัยก่อนใช้ขูดหรือบากเนื้อเงินลงไปดื้อ ๆ ดังจะเห็นได้จากรอยบากที่เงินพดด้วง แต่สมัยนี้ใช้น้ำกรดดินประสิว ถ้าเป็นเงิน ๑๐๐% ก็จะขาวนวลไม่เปลี่ยนแปลงถ้าเป็นเงิน ๙๒.๕% จะมีสีเขียวนิด ๆ ถ้าปลอมปนมากก็จะเขียวมากตามสัดส่วน

เงินแท้ บริสุทธิ์นั้น เมื่อถูกควันบางชนิดจะดำดังได้กล่าวแล้ว เงินไม่บริสุทธิ์ที่ผสมโลหะอื่นมากเกินมาตรฐานนั้นเมื่อทิ้งไว้จะไม่ดำแบบ เงินแท้ แต่จะออกเหลืองหรือแดงตามสีโลหะที่ผสม เงินที่เก็บไว้อย่างมิดชิดในตู้ที่ปิดแน่นหรือในถุงพลาสติกจึงไม่ดำง่าย แต่ความดำของเงินนั้นสามารถล้างออกได้หลายวิธี เช่น ต้มน้ำร้อนบีบมะนาว ขัดถูด้วย แป้งดินสอพอง ใช้น้ำยาหรือครีมขัดโลหะหรือล้างด้วยกรด ซึ่งวิธีนี้จะขาวขุ่นมากเกินไป

สำหรับนิกเกิลซึ่งมีสีขาววาวคล้าย เงินนั้น เป็นโลหะเนื้อแข็งไม่มีราคา จึงมักจะถูกนำมาใช้แทนเงินในกรณีที่ต้องการทำสิ่งของราคาถูก เช่น เครื่องประดับหรืออื่น ๆ แต่นิกเกิลนั้นมีความใสวาวมากกว่าเงินแท้ซึ่งขาวนวลมากกว่า

ไทยไม่มี แร่เงินของตนเอง แต่โบราณสมัยที่ยังใช้โลหะเงินทำเป็นเงินตรา เราก็นำโลหะเงินเข้ามาจากจีนโดยแลกกับข้าว ต่อมาเมื่อเริ่มใช้เหรียญกษาปณ์ พวกเงินตราเก่า ๆ ก็กลายเป็นที่มาของเงินที่นำมาหลอมสกัดเอาเนื้อเงินมาทำเครื่องใช้ จนแม้ไม่นานมานี้เหรียญเงินรูปีบ้าง เหรียญเงินอินโดจีนบ้าง ก็ยังเป็นเนื้อเงินหลักของช่างทำเงิน

ในปัจจุบัน เหรียญเก่า ๆ เกือบไม่มีแล้ว ความต้องการโลหะเงินมาใช้ในลักษณะสินค้าส่งออกมีมากขึ้น เงินแท่งจากที่ต่าง ๆ ทั้งพม่าและตามแนวชายแดนต่าง ๆ เป็นที่มาสำคัญ กิจการขนาดเล็กจะหาเงินจากร้านค้าทองในรูปแบบของเงินแท่งบ้าง เงินบริสุทธิ์เป็นเม็ด ๆ บ้าง หรือเป็นแผ่นตามมาตรฐานความหนาบางและความบริสุทธิ์เท่าที่ต้องการ กิจการใหญ่ ๆ ต้องสั่งเข้าเนื้อเงินบริสุทธิ์เป็นเม็ด ๆ จากต่างประเทศโดยตรงเช่นจากสวิสและอื่น ๆ ระบบภาษีและมาตรการทางศุลกากรมีผลต่อราคาเครื่องเงินเป็นอย่างมาก

“ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม / สำนักพิมพ์สารคดี”

เครื่ื่องประดับเงิน

กว่าจะมาเป็นเครื่องประดับเงิน ที่เราใส่กัน

เงิน (Silver)
เป็นโลหะที่มีความขาว มีคุณสมบัติบิดโค้งงอ แผ่เป็นแผ่นได้ดีมาก จัดอยู่ในกลุ่มโลหะมีค่า โลหะเงินบริสุทธิ์จะมีความอ่อนมากจนไม่สามารถนำมาทำเครื่องประดับได้ ต้องผสมทองแดง เพื่อให้มีความแข็งเพิ่มขึ้น ซึ่งเป็นที่รู้จักโดยทั่วไปคือเงินสเตอร์ริง (STERING SILVER) มีส่วนผสมของเงินบริสุทธิ์ 92.5% และทองแดง 7.5% ทำให้มีความแข็งเพิ่มขึ้น แต่ยังคงมีความอ่อนทำให้สามารถทำงานได้ง่าย จึงเป็นที่นิยมของช่างทำเครื่องประดับและภาชนะเงิน (Silver Ware)

คำว่าสเตอร์ริง มาจากชื่อ เอสเตอร์ริง (Estering) ซึ่งเป็นชื่อของบริษัท Eastern Germans ที่ได้รับการว่าจ้างจากพระเจ้าเฮนรี่ที่ 2 ของอังกฤษ ในการผลิตเหรียญกษาปณ์ในศตวรรษที่ 12 และบางครั้งสเตอร์ริง ก็จะหมายถึงเงินบริสุทธิ์ 92.5 % คอยน์ซิลเวอร์ (COINSILVER) คือเหรียญที่ทำด้วยโลหะเงินผสม ก่อนปี ค.ศ. 1966

สหรัฐอเมริกาได้นำโลหะเงินมาผลิตเหรียญกษาปณ์มาใช้ในประเทศ โดยใช้เงินบริสุทธิ์ผสม 90% และทองแดง 10% แต่ในปัจจุบันในสหรัฐอเมริกาใช้เงินบริสุทธิ์เพียง 40% เท่านั้น โลหะเงินได้นำมาใช้ทำเครื่องประดับเนื่องจากคุณสมบัติที่ดีต่างๆ ของมัน เป็นโลหะมีค่าที่ราคาไม่แพง แต่เมื่อผลิตแล้วจะสามารถจำหน่ายได้ด้วย คุณค่าของเครื่องประดับนั้นๆ

ในวงการเครื่องประดับ เครื่องประดับเงินถือว่าเป็น”เครื่องประดับเทียม” เนื่องจากเงินเป็นวัสดุที่มีราคาถูก แต่หากประดับด้วยอัญมณีแท้แล้ว(มักจะเป็นพลอยเนื้ออ่อน)จะเรียกว่าเป็น “เครื่องประดับกึ่งเทียม” ซึ่งโดยส่วนใหญ่แล้วมักจะประดับด้วยอัญมณีสังเคราะห์มากกว่า

เครื่องประดับเงินเป็นที่นิยมกันมากในประเทศญี่ปุ่น โดยบริษัทเครื่องประดับหลายๆ แห่งในประเทศไทย ก็ได้ทำงานเหล่านี้ส่งออกไปขายครับ โดยมากมันจะเป็นงานสไตล์ Street ware เป็นส่วนใหญ่

ซึ่งสีดำที่เห็นอยู่ในเครื่องประดับ เป็นการนำกำมะถันมาต้มให้อุ่น แล้วนำมาแต้มที่ชิ้นงานเพื่อให้เป็นสีดำ เหมือนที่เราไปเที่ยวน้ำพุร้อนแล้ว เครื่องประดับเงินของเราเปลี่ยนสีกลายเป็นสีดำ

เครื่องเงินโบราณ สุโขทัย

สืบสานเครื่องเงินโบราณ จากสุโขทัย สู่สมัยปัจจุบัน

ถ้าจะกล่าวถึงเครื่องเงินโบราณ ก็ต้องพูดถึงเครื่องทองโบราณก่อนครับ

เครื่องทองโบราณ

ทองโบราณ หรือ ทองศรีสัชนาลัยเป็นงานศิลปหัตถกรรมที่มีชื่อเสียงของชาวบ้านตำบลท่าชัยและ ตำบลศรีสัชนาลัย อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย ที่บรรจงทำทองรูปพรรณเลียนแบบอย่างเครื่องทองสมัยโบราณได้อย่างสวยงาม จนมีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับของชาวไทยและชาวต่างชาติ เริ่มแรกทองโบราณเกิดขึ้นมาจากความคิดของช่างทองตระกูล “วงศ์ใหญ่” โดยมีนายเชื้อ วงศ์ใหญ่ อยู่ที่ตำบลศรีสัชนาลัย มีอาชีพทำทองและรับซื้อทองเก่าหรือวัตถุโบราณ ทำให้มีโอกาสเห็นเครื่องทองรูปพรรณแบบโบราณต่าง ๆ เป็นจำนวนมาก

วันหนึ่งมีผู้นำสร้อยโบราณที่ได้จากริมฝั่งแม่น้ำยมมาให้ดู จึงเกิดความคิดที่จะทำสร้อยลายแบบนี้มาก สร้อยที่เห็นนั้นเป็นสร้อยที่ทำด้วยสัมฤทธิ์ถักสานเป็นสร้อยสี่เสา จึงได้แกะลายออกมาศึกษา แกะออกมาทีละปล้อง ทีละข้อ ใช้ลวดทองแดงถักร้อยตามรูปแบบเดิม แต่ไม่สำเร็จจึงตัดสินใจไปหาชาวบ้านที่มีอาชีพถักสานกระบุง ตะกร้าให้มีลวดลายมาลองถัก หลังจากนั้นจึงได้ใช้ทองคำที่เป็นเนื้อทองสมัยใหม่มาถักสาน เรียกว่า สร้อยสี่เสา นับเป็นสร้อยเส้นแรกที่เลียนแบบโบราณได้สำเร็จ หลังจากนั้นก็ได้ผลิตนำออกจำหน่ายที่ร้านขายของเก่าในจังหวัดเชียงใหม่ และร้านขายทองในตลาดสวนจตุจักร กรุงเทพมหานคร ทำให้ทองโบราณเป็นที่รู้จักของคนทั่วไป และได้รับความนิยมอย่างสูง ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2536 เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน

การทำทองโบราณที่อำเภอศรีสัชนาลัยนั้นเป็นงานฝีมือทุกขั้นตอน รูปแบบที่นำมาผลิตได้จากรูปแบบเครื่องทองโบราณ ลวดลายประติมากรรม ลายปูนปั้น จิตรกรรมฝาผนัง ตลอดจนเครื่องทองโบราณจากแหล่งอื่น ๆ มาประมวลกันและมีการพัฒนาตกแต่งในการลงยา คือ การตกแต่งเครื่องทองให้มีสีสันสวยงาม โดยใช้หินสีบดให้เป็นผงละเอียดคล้ายทรายแก้ว นำไปแต่งหรือทาบนเครื่องทอง แล้วเป่าไฟให้เนื้อทรายหลอมติดกับเนื้อทองเป็นสีแดง สีเขียว สีน้ำเงิน เป็นต้น รูปแบบทองโบราณศรีสัชนาลัยจึงมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวอย่างเด่นชัด

การทำทองโบราณศรีสัชนาลัยแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

• ประเภทเครื่องประดับ เช่นสร้อยสามเสา สี่เสา ห้าเสา หกเสา แปดเสา สร้อยก้านแข็ง กำไลข้อมือ กำไลหลอด ข้อมือถักลายเปีย แหวนทอง แหวนทองลงยา เข็มขัด ต่างหู เข็มกลัด และเครื่องประดับอื่น ๆ
• ประเภทเครื่องใช้สอย เช่น กระเป๋า ผอบ เชี่ยนหมาก กระถางโพธิ์เงิน กระถาง โพธิ์ทอง เสื้อถักทอง กรอบรูปทอง เป็นต้น

เครื่องเงินโบราณ

เครื่องเงินโบราณเพิ่งถือกำเนิดเมื่อ พ.ศ. 2537 โดยคุณเตือนใจ เบาบาง จากความคิดที่ลองนำเครื่องเงินที่ช่างหัดทำทองระยะแรกทำขึ้นมาทดลองขาย ซึ่งเป็นที่นิยมและต้องการของตลาดมาก คุณเตือนใจจึงเปิดร้านทำเครื่องเงินเองเป็นร้านแรกชื่อ ร้าน ลำตัดเครื่องเงินโบราณ รับพนักงานเพิ่มขึ้นและพัฒนารูปแบบเหมือนกับรูปแบบทองโบราณ ปัจจุบันมีร้านทำเครื่องเงินโบราณมากขึ้น นับว่าเป็นความคิดริเริ่มที่กล้าหาญและช่วยสร้างรายได้ให้แก่ชุมชนอำเภอศรี สัชนาลัยอีกทางหนึ่ง

เครื่องเงิน,ทองโบราณเป็นงานหัตถกรรมที่ประณีต งดงามและมีคุณค่าสูงยิ่งควรแก่การส่งเสริมให้คงไว้ตลอดไป

ขอบคุณข้อมูลจาก สารนิเทศสัมพันธ์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง สุโขทัย

ชมรมเงินทองไทยศรีสัชนาลัย แหล่งรวมช่างทองลายโบราณ

ชมรมเงินทองไทยศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย แหล่งรวมช่างทำทองลายโบราณ เลื่องชื่อ ลวดลายวิจิตรงดงามแสดงถึงเอกลักษณ์ความเป็นไทย

เครื่องทองลายโบราณศรีสัชนาลัย คือ เครื่องประดับที่ทำจากทอง สลักลวดลายโบราณ อันวิจิตรงดงามตระการตา เป็นที่ตื่นตาตื่นใจของผู้ที่ได้พบเห็นยิ่งนัก

อดีตที่ผ่านมา อาชีพช่างทองโบราณศรีสัชนาลัย เป็นอาชีพที่ทำรายได้ให้กับชาวบ้านเมืองศรีสัชฯเป็นอย่างมาก เพราะลวดลายของทองจากเมืองศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย เป็นเอกลักษณ์ ที่สืบทอดภูมิปัญญา ของบรรพบุรุษจากรุ่นสู่รุ่น แต่ปัจจุบัน อาชีพช่างทองลายโบราณศรีสัชนาลัยนี้กำลังจะ สูญหาย เพราะขาดการสนับสนุนและคนรุ่นลูกหลานเมื่อไม่มีแรงสนับสนุนก็หันไป หาอาชีพอื่น จำต้องละทิ้งมรดกซึ่งเป็นภูมิปัญญาที่บรรพบุรุษได้สร้างไว้

นี่คือความกังวลที่อยู่ในใจของปราโมทย์ เขาเหิน ผู้จัดการบ้านทองสมสมัยรุ่นที่ 3 จังหวัด สุโขทัย ที่สืบทอดตระกูลช่างทองในจังหวัดสุโขทัยมากว่า 80 ปี มีความเป็นห่วงในเรื่องนี้อยู่ไม่น้อย

หนทางที่กลุ่มช่างทองสุโขทัยกำลังทำอยู่ ณ ขณะนี้คือการสร้างแบรนด์ใหม่ภายใต้ชื่อว่า ทองศรีสัชนาลัย โดยมีชมรมเงินทองไทยศรีสัชนาลัย 800 ปีร่วมผลักดัน

แต่ไม่สามารถทราบได้ว่า ทองสุโขทัยจะหยัดยืนในสังคมไทยได้อีกนานเท่าใด

ขอบคุณข้อมูลจาก ผู้จัดการ 360 องศา และ imaim.wordpress.com